Kleding maken is een vak, zullen we het gaan herwaarderen?

Dit is een terugblik van het impactgesprek: ‘de wereld achter de kledingindustrie’ op donderdag 10 november 2022.
Het is een lange post, dus vandaar dat ik begin met het stuk waarvan we hopen dat je dit onthoudt: Waardeer kleding en zie het kleermakersvak als een ambacht. Mooie kleding maken is een kunst. Waarom? Dat vertellen we je graag in deze post.

Donderdagochtend ging de telefoon met een zieke stem aan de andere kant van de lijn. Esther Custers was geveld door de griep. We gaan snel met haar een nieuwe datum plannen zodat ze alsnog haar wijze lessen met ons kan delen.

Janneke nam daardoor het eerste deel voor haar rekening. Waar ontstaat nu eigenlijk het probleem in de huidige kledingindustrie? Zij zocht er een aantal cijfers bij;
- We produceren jaarlijks 100 miljard kledingstuks wereldwijd. In 2000 was dat nog 50 miljard.
- Mannen kopen gemiddeld 21 kledingstuks per jaar, vrouwen tussen de 60-70 stuks. Er liggen 173 kledingstuks gemiddeld in een kast waarvan 50 ongebruikt.
- Zo veel mogelijk, zo snel mogelijk, zo goedkoop mogelijk is het uitgangspunt
- Rond 2000 waren er 4 seizoenen, toen kwam de fastfashion op met 12-16 seizoenen en nu zijn we beland in de Ultra Fast Fashion waarbij binnen een paar dagen een volledig nieuwe collectie op de markt is. Shein (webshop) zet elke dag 1000 nieuwe ontwerpen online. Dag in dag uit kun je elke 1,5 minuut van outfit wisselen. Mindblowing welke kant we dit op hebben laten gaan.

Wat voor effect heeft dit op de aarde?
- Klimaatverandering, in het gehele proces wordt veel CO2 uitgestoten, dat zorgt voor de opwarming van de aarde
- Landgebruik, er is enorm veel landbouwgrond nodig om bijv. katoen te verbouwen.
- Waterstres; er is veel water nodig bij de plantages. Helaas vaak ten koste voor het drinkwater van de bevolking.
- Fossiele brandstoffen zijn nodig voor synthetische kleding, kunstmest, en brandstof voor het maken en vervoeren van producten
- Plastic vervuiling door produceren, dragen en wassen. Microplastics komen vrij tijdens deze processen.
- Chemische middelen voor verven en leerlooien. Ook overmatig gebruik van kunstmest zorgt voor schade aan ecosystemen (de verschillende soorten op aarde)
- Mensen en dierenleed. Denk aan moderne slavernij in het productieproces, het opmaken van drinkwater bij productie stof, onveilige werkomgevingen, slecht betaald, en veel dierenleed. Denk aan de bio-industrie (wol, leer, dons etc) en de effecten daarvan. Maar ook zorgt klimaatverandering, landgebruik, waterstress, plasticsoep en giftige middelen tasten de gezondheid en leefgebieden van dieren enorm aan.

Wat kun je het beste doen?
- koop alleen wat je nodig hebt.
- Koop tweedehands of leen
- Geef kleding door
- Repareer het kledingstuk
- Maak kleding weer als nieuw
- Maak van oude kleren, nieuwe kleren door andere combinaties
- Lever het in voor hergebruik bij Het Goed
- Als je nieuwe kleding koopt, let dan goed op waar je het koopt zodat het zo duurzaam mogelijk geproduceerd is.

Is kleding dan per definitie slecht?
Nee! Fast Fashion en Ultra Fast Fashion is slecht voor al het leven op aarde. Wij willen de liefde voor de ambacht terug brengen, met aandacht voor de kwaliteit van de stof en daarbij het productieproces van de mensen. Het is een ambacht die langzaam maar zeker lijkt te gaan verdwijnen uit Nederland.

En over die liefde voor het vak kwam Esther Jubbega vertellen. Ze vertelde hoe de katoenplant er lang over doet voordat deze tot bloei komt. De katoenpluis is een oase voor insecten en heeft dus veel bescherming nodig tegen ziekten en parasieten. Door alle gifstoffen op de plantages en het intensieve gebruik is de grond daarna maanden (tot wel een jaar) uitgeput en kan dus niet gelijk begonnen kan worden voor een nieuwe oogst. Een eye opener hoeveel land er wel niet nodig is voor een kledingstuk.

De katoenpluis wordt machinaal geoogst, maar in erg arme landen wordt dit nog door katoenplukkers gedaan.
De verzamelde bergen katoen gaan naar een fabriek, deze ligt soms weer in een ander land.
 
De pluis wordt ontdaan van restant bladeren en vervuiling en gaan een machine in en worden tot lange lonten getrokken. Van de lonten worden garens gemaakt, eventueel bewerkt, geverfd, gemerceriseerd, gemengd, gekaard en gekamd.
 
En de garens worden verkocht aan de volgende stap in het proces: Het maken van een oppervlak door breien, weven of plakken. Dit noemen wij doek of stof. De stoffen gaan naar de volgende stap en worden geleverd aan bijvoorbeeld ateliers waar er kleding van wordt gemaakt.
 
Dit hele proces van de groei van katoen duurt zo’n 4 tot 6 maanden, en de bewerking tot stof in een snel tempo zo’n 10 tot 12 weken.

En dan… ben je je wel eens bewust geweest van het aantal naden van een kledingstuk. Voor elke maat, is er 1 persoon nodig. Het is dus goed om te beseffen hoeveel mensen er met hun handen keihard werken in de kledingindustrie om dat ene kledingstuk te maken. Vaak tegen erbarmelijke werkomstandigheden en het werk is de hele dag door hetzelfde eentonige werk. De kleermakers zijn amper in staat om er normaal van rond te kunnen komen. Wat we hierbij vaak vergeten is dat het werk op zich écht een vak is, een prachtig ambacht!

En laat dat nou ons doel zijn van deze avond. Dat mensen weer de liefde gaan voelen voor de stof, dat er veel meer waardering komt voor de ambacht en dat we het ook echt als vakwerk gaan waarderen. Een prachtig voorbeeld hierin is Esther zelf. Met Stichting Kringloopbeheer onderzoekt ze o.a. hoe ze van de afvalstroming van het Goed, alsnog van verschillende kledingstukken en nieuw kledingstuk kan maken. Ze werken aan een
Upcyclen dus.

Er zijn ook enorm veel hele goede initiatieven op het gebied van Certificeringen en initiatieven om het ambacht  te herwaarderen en er zijn heel veel nieuwe ontwikkelingen op het gebied van grondstoffen ontwikkeling tot garens buiten katoen. De problemen zijn nog niet opgelost, maar er worden wel stappen gemaakt.

Ben je zelf bewust van de kleding die je draagt? Een aantal oefeningen:
- Welke kleding draag je vandaag? Heb je het bewust gekocht, of waren het impuls aankopen? En haalden we het de kledingtas, kochten we het tweedehands of nieuw in de winkel?
- Lees je wel eens het label? Weet je van welk materiaal je kleding is gemaakt en wat de samenstelling is? Hoe meer materialen door elkaar verwerkt zijn, des te lastiger wordt recycling. 100% katoen is bijvoorbeeld makkelijker te recyclen dan een mix stof.
- Let je op het was advies? Daardoor kan kleding veel langer meegaan. Niet in de droger stoppen als het niet geschikt is, en was niet boven de aanbevolen temperatuur.
- Weet je in welk land je kledingstuk is gemaakt? Dit vertelt overigens niet waar de grondstoffen zijn geoogst en waar bijvoorbeeld de knopen en ritsen zijn geproduceerd. De onderdelen van 1 kledingstuk reist vele kilometers voordat het bij jou in de kast ligt.
- Tel eens het aantal naden en zomen in je kledingstuk. Dit zijn tenminste aantal mensen die hebben gewerkt aan jouw kledingstuk. Het is goed om dat te beseffen als je naar de prijs kijkt in de winkel.

En als we dan willen dat je iets onthoud van deze post: Waardeer kleding en zie het kleermakersvak is een ambacht. Mooie kleding maken is een kunst.

Het was wederom fijne avond, met goede vragen. Twijfel je de volgende keer in de winkel bij een kledingstuk? Bedenk of het een lievelingskledingstuk is. En twijfel je over de prijs? Tel dan eens het aantal naden op en hoeveel mensen er dus minimaal aan gewerkt hebben. Bedank deze kleermakers op afstand.

Grote dank aan Esther Jubbega en Esther Custers. Door hen is deze avond tot stand gekomen. Dank aan Pieter Reus voor de aanvullingen deze avond op het gebied van kledingrecycling en het proces van afdanken. Daarover meer in de post die we schreven over ons bezoek aan Schijndel.








Reactie(s)

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.

Naam

Email

Uw reactie